De transitie naar duurzaamheid is een cruciale uitdaging in het hedendaagse bedrijfsleven, zo ook in de wegenbouw sector. Traditioneel asfalt, gebaseerd op fossiele grondstoffen, draagt significant bij aan de CO2-uitstoot. Dit is precies waar het CURCUROAD-programma, opgezet door Rijkswaterstaat, een verandering in wil brengen. Met het ambitieuze doel om tegen 2030 een klimaatneutrale en circulaire infrastructuur te realiseren, richt CIRCUROAD zich op de transformatie van traditioneel asfalt naar een duurzamere versie. Het programma staat symbool voor een groenere toekomst in de wegenbouw door het gebruik van biobased en circulaire materialen. In dit artikel gaan we in op de uitdagingen en mogelijkheden van het CIRCUROAD-programma, en het toekomstperspectief van groener asfalt.

Wat is CIRCUROAD?

CIRCUROAD, voorheen bekend als het CHAPLIN-programma, is een grensverleggend project in de wegenbouwsector. De CIRCUROAD-samenwerking bestaat uit bedrijven (KWS, Dura Vermeer, Boskalis, etc.) en overheden (Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten), gesteund door research- en technologiepartijen (Universiteit van Utrecht, Wageningen Food & Biobased Research, TNO, Q8 Research en het Asfalt Kennis Centrum). Het doel van het programma is om 100% fossielvrij asfalt te ontwikkelen en een nauwe samenwerking tussen de verschillende actoren staat hierin centraal.

1.Overzicht actoren CIRCUROAD-programma (bron: Circulair Biobased Delta)

Het CIRCUROAD-programma is een antwoord op zowel ecologische als economische uitdagingen, waarbij de nadruk ligt op het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele grondstoffen en het drastisch reduceren van de CO2-uitstoot. Het initiatief laat zien hoe innovatie en een vooruitstrevende blik bijdragen aan het realiseren van een duurzamere infrastructuur. CIRCUROAD symboliseert een cruciale stap in het verduurzamen van wegverhardingen en streeft ernaar om als model te dienen voor toekomstige duurzame wegenbouwprojecten.

Circulair en biobased asfalt

De overstap naar circulair en biobased asfalt binnen het CIRCUROAD-programma is tweeledig. Enerzijds betreft het hergebruik van bestaande asfaltmaterialen, en anderzijds het vervangen van de schadelijke stof bitumen (bindmiddel in asfalt) door duurzamere alternatieven. Lignine, een natuurlijk polymeer uit planten, is een veelbelovend biobased alternatief voor bitumen. Lignine absorbeert CO2 uit de atmosfeer en legt dit dus als het ware ‘vast’ in de wegverharding, wat resulteert in kleinere CO2-voetafdruk. Ook biedt het gebruik van lignine een oplossing voor de afnemende beschikbaarheid en kwaliteit van bitumen door veranderingen in olie-raffinageprocessen. Daarnaast verlaagt het de afhankelijkheid van fossiele grondstoffen en vermindert zo de milieu-impact van asfalt. Het innovatieve gebruik van lignine en andere biobased materialen in wegverhardingen opent nieuwe mogelijkheden voor duurzame ontwikkeling in de infrastructuursector. 

De rol van Rijkswaterstaat

Als de uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft Rijkswaterstaat een sleutelrol in het leiden en implementeren van het CIRCUROAD-programma. Met het ambitieuze doel om tegen 2030 een volledig klimaatneutrale, energieneutrale en circulaire infrastructuur te bewerkstelligen, speelt Rijkswaterstaat een cruciale rol in de nationale transitie naar duurzamere wegen. Dit vereist een uitgebreide benadering, waarbij alle aspecten van wegverharding worden heroverwogen, van productie tot aanleg en onderhoud. Het Transitiepad Duurzame Wegverharding, waar CIRCUROAD onder valt, omvat diverse initiatieven gericht op het verlagen van de milieu-impact van asfalt en het bevorderen van duurzame innovaties. Rijkswaterstaat fungeert hierin als een katalysator voor verandering door de ontwikkeling van biobased en circulair asfalt te stimuleren, waarmee het een voorbeeld stelt voor duurzame infrastructuurontwikkeling.

Potentieel en uitdagingen

Het potentieel van het CIRCUROAD-programma in Nederland, met zijn 136.000 kilometer aan wegen, is enorm. Inmiddels zijn 25 proefvakken aangelegd op verschillende wegen en met verschillende asfaltsamenstellingen. Uit de hieruit verkregen testresultaten is naar voren gekomen dat de klimaat- en milieuprestaties van bio-asfalt aanzienlijk zijn. Uit berekeningen blijkt dat er nu al een CO2-reductie van 75% kan worden gerealiseerd. Ondanks deze veelbelovende resultaten zijn er ook enkele obstakels op de weg naar groener asfalt. Er zal ten eerste meer onderzoek moeten worden gedaan naar manieren om hoogwaardige lignine te kunnen produceren. Er worden nu jaarlijks miljoenen tonnen aan lignine verband omdat er geen rendabele technieken zijn om de hoogwaardige lignine eruit te filteren. Daarnaast is het CICRUROAD-programma pas een eerste stap in de goede richting. Lignine biedt vele mogelijkheden om de GWW-sector te kunnen verduurzamen en toekomstige publiek-private samenwerkingen zullen cruciaal zijn om nieuwe en effectievere toepassingen te testen.

Tot slot is het van belang dat er groene productiefaciliteiten worden ontwikkeld die efficiënter kunnen produceren en gebruik maken van duurzame energie. Bedrijven zoals KWS maken hierin al goede stappen. Zo zet het bedrijf zich in om 100% circulair asfalt te kunnen produceren door middel van duurzame asfaltcentrales. Door nieuw ontwikkelde technieken kan KWS nu bijvoorbeeld met 25% minder primaire grondstoffen asfalt produceren. Dit soort initiatieven laten zien dat de GWW-sector bereid is om de nodige investeringen te doen, echter is verder onderzoek nodig om de beoogde emissieloze productiefaciliteiten te realiseren. Het overwinnen van de verschillende uitdagingen vereist een nauwe samenwerking tussen alle betrokken partijen, van onderzoekers tot industrie-experts en beleidsmakers. Een succesvolle implementatie van het CIRCUROAD-programma zou niet alleen de milieu-impact van de wegenbouw aanzienlijk verminderen, maar ook bijdragen aan de algemene doelstellingen van duurzaamheid en circulariteit in Nederland.

Toekomstperspectief

De toekomst van het CIRCUROAD-programma biedt een veelbelovend perspectief op de verduurzaming van infrastructuur. De nadruk ligt op het stimuleren van innovatie en vraaggestuurde ontwikkelingen om de transitie naar fossielvrij asfalt te versnellen. Naarmate het programma vordert, zullen de technologieën verder ontwikkeld en geoptimaliseerd worden, wat zal leiden tot efficiëntere en kosteneffectievere oplossingen. De succesvolle implementatie van CIRCUROAD kan dienen als een model voor andere landen, wat bijdraagt aan een wereldwijde verschuiving naar duurzamere wegenbouw.