De infrasector staat voor grote uitdagingen. Klimaatverandering dwingt ons om nieuwe bouwmethoden te ontwikkelen die niet alleen voldoen aan strengere eisen, maar ook bestand zijn tegen extremere weersomstandigheden. Duurzaamheid en circulariteit zijn daarbij geen luxe meer, maar fundamentele pijlers. Tegelijkertijd zorgt verstedelijking voor een groeiende vraag naar efficiënte mobiliteit en slim ruimtegebruik. Daarbovenop is veel infrastructuur verouderd en is de documentatie over onderhoud vaak versnipperd. Gelukkig staat de infrasector niet stil. Innovatie is cruciaal om deze uitdagingen het hoofd te bieden, en dat weten ze maar al te goed. Nieuwe technologieën en materialen maken het mogelijk om infrastructuur slimmer en duurzamer te ontwerpen (en onderhouden). Digitalisering helpt bij efficiëntere projectplanning en uitvoering, terwijl circulaire oplossingen het grondstoffengebruik verminderen en afval beperken. Automatisering en slimme inspectiemethoden zorgen bovendien voor sneller en veiliger onderhoud. In dit artikel besteden we aandacht aan deze veelbelovende ontwikkelingen en lichten we zes innovaties uit die bijdragen aan een toekomstbestendige infrastructuur. Deze innovaties tonen de veerkracht van de markt en de bereidheid om mee te denken met aanbestedende diensten bij het vinden van nieuwe oplossingen. Alleen door samen te werken kunnen opdrachtgevers en opdrachtnemers de uitdagingen in de sector overwinnen.

1. Virtual Factory – Digitalisering en ketensamenwerking in de bouw

De bouwsector moet sneller, duurzamer en efficiënter bouwen terwijl de marges steeds krapper worden en de noodzaak om foutloos te werken toeneemt. Virtual Factory is een digitaal bouwplatform van Dura Vermeer dat inspeelt op deze behoefte door bouwprocessen te optimaliseren met geavanceerde digitalisering en ketensamenwerking. In plaats van traditionele gefragmenteerde werkmethoden maakt Virtual Factory gebruik van digital twins waarmee een digitaal model van een bouwproject wordt gecreëerd. Dit stelt alle betrokken partijen – van ontwerpers tot uitvoerders – in staat om in een gedeelde realtime omgeving samen te werken waardoor fouten in een vroeg stadium worden opgespoord en opgelost.

Deze methode maakt het bouwproces efficiënter en voorspelbaarder doordat materiaalgebruik, transport en CO₂-uitstoot beter worden beheerst. Omdat productiedata direct worden gekoppeld aan bestaande fabrieken en machines neemt het aantal benodigde manuren aanzienlijk af en wordt het risico op productiefouten geminimaliseerd. Daarnaast biedt Virtual Factory meer flexibiliteit in bouwmethoden waardoor nieuwe materialen en technieken sneller kunnen worden toegepast.

Afbeelding 2. De Virtual Factory grafisch weergegeven (bron: Dura Vermeer). 

2. Buoycrete – Duurzame kadeversteviging

Verzakte en instabiele kademuren vormen een groot probleem in veel historische steden. Uitspoeling waarbij water de bodem onder de kademuur wegspoelt verzwakt de fundering en leidt uiteindelijk tot gevaarlijke zinkgaten en scheuren in het straatoppervlak. Traditionele oplossingen zoals het compleet vervangen van kademuren of het plaatsen van damwanden zijn kostbaar en tijdrovend en kunnen het historische stadsbeeld aantasten. Buoycrete biedt een innovatieve en duurzame oplossing voor het verstevigen van kades zonder dat volledige reconstructie nodig is.

Buoycrete is een speciaal ontwikkeld groutmengsel dat iets zwaarder is dan water waardoor het holle ruimtes onder water opvult zonder extra neerwaartse druk op de fundering te veroorzaken. Dit vloeibare mengsel verhardt onder water, stabiliseert de kademuur en voorkomt verdere uitspoeling. Om het materiaal op zijn plaats te houden wordt het compartiment per compartiment ingesloten met haringgraatgaas en een stalen plaat aan de voorzijde. Die stalen plaat fungeert tevens als kwelscherm tegen verdere erosie. Dit modulaire systeem maakt het mogelijk om kademuren doelgericht en efficiënt te versterken zonder ingrijpende veranderingen aan het stadsbeeld. Dankzij deze methode wordt de levensduur van kades met tientallen jaren verlengd, blijven historische stadsgezichten behouden en ontstaat een kostenbesparend alternatief voor grootschalige vervangingsprojecten.

Afbeelding 3. Bovenaanzicht van een nagebootste kademuur gevuld met Buoycrete (bron: Gemeente Amsterdam).

3. XenoBike – Fietspaden inspecteren met LiDAR

De kwaliteit en veiligheid van fiets- en voetpaden zijn essentieel voor een goed functionerende infrastructuur. Traditionele inspectiemethoden zijn echter tijdrovend en arbeidsintensief. Handmatige controles zijn bovendien gevoelig voor fouten en geven slechts beperkt inzicht in slijtagepatronen en structurele gebreken. De XenoBike van XenomatiX biedt een geavanceerde en efficiënte oplossing. Met LiDAR-technologie brengt het fiets- en voetpaden met millimeterprecisie in kaart. Dit systeem is gebaseerd op XenoTrack-technologie en detecteert scheuren, verzakkingen en andere defecten via een geautomatiseerde AI-analyse.

Wat XenoBike uniek maakt, is de montage op een elektrische fiets. Hierdoor kunnen ook smalle of moeilijk bereikbare paden eenvoudig worden geïnspecteerd. De geautomatiseerde werkwijze maakt inspecties sneller en betrouwbaarder dan handmatige controles. De volledig elektrische aandrijving zorgt bovendien voor minder CO₂-uitstoot en minder verkeershinder. XenoBike maakt proactief beheer van fietsinfrastructuur mogelijk. Problemen worden vroegtijdig gesignaleerd, waardoor onderhoudsbudgetten effectiever kunnen worden ingezet.

Afbeelding 4. De Xenobike met achterop het LiDAR-systeem (bron: XenomatiX).

4. Go-Barry – Op afstand bestuurbare wegafzettingen

Wegwerkzaamheden brengen risico’s met zich mee voor zowel wegwerkers als weggebruikers. Traditionele wegafzettingen moeten handmatig worden geplaatst en verplaatst. Dit zorgt niet alleen voor extra verkeershinder, maar ook voor gevaarlijke werkomstandigheden. Daarnaast kost het opbouwen en afbreken veel tijd, waardoor rijstroken langer afgesloten blijven dan nodig is. Go-Barry biedt een revolutionaire oplossing: een 200 meter lange wegafzetting die op afstand bestuurbaar is en zichzelf verplaatst via rupsbanden. Hierdoor kunnen werkzones snel en flexibel worden aangepast zonder dat de afzetting steeds opnieuw moet worden opgebouwd.

De Go-Barry wordt vooraf buiten het verkeer geassembleerd en pas op locatie ingezet. Hierdoor is er minder tijd nodig om een rijstrook af te sluiten. Dit vermindert niet alleen de verkeershinder, maar verhoogt ook de veiligheid van wegwerkers. Zij hoeven niet langer direct aan het verkeer te werken bij het plaatsen of verplaatsen van afzettingen. Daarnaast kan de afzetting direct worden weggehaald zodra de werkzaamheden klaar zijn. Zo keert het verkeer sneller terug naar de normale situatie. Door deze combinatie van veiligheid, efficiëntie en flexibiliteit heeft Go-Barry het potentieel om de nieuwe standaard te worden voor werkafzettingen wereldwijd. Het systeem kan de werkveiligheid in de wegenbouw ingrijpend verbeteren.

Afbeelding 5. De Go-Barry in gebruik op de A2 ter hoogte van de Maasbrug bij Wessem (bron: Infrasite).

5. GeoWall – Circulaire herbestemming van baggerspecie

Baggerspecie wordt vaak gezien als afval dat tegen hoge kosten moet worden afgevoerd. In werkelijkheid is het een waardevolle grondstof voor infrastructurele toepassingen. De bouwsector staat voor de uitdaging om duurzamer en circulair te werken. Het verminderen van reststromen en het hergebruiken van materialen is daarbij essentieel. GEOWALL® biedt een innovatieve oplossing door baggerspecie op te waarderen en te verwerken in nieuwe bouwmaterialen zoals zetstenen, rifblokken, geluidschermen en grastegels. Dit vermindert niet alleen afval, maar bespaart ook natuurlijke grondstoffen.

In samenwerking met VolkerWessels is GEOWALL® toegepast in een circulaire wegfundering. Baggerspecie wordt hierbij gestabiliseerd met kalk en leempoeder. Dit creëert een hoogwaardige en duurzame fundering als alternatief voor menggranulaat. Door deze circulaire aanpak helpt GEOWALL® bij het verminderen van CO₂-uitstoot en het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen in de infrastructuur. Het biedt een kostenefficiënte oplossing voor overheden en aannemers die streven naar duurzame herontwikkeling van infrastructuurprojecten. Daarnaast laat GeoWall zien dat reststromen geen probleem hoeven te zijn, maar juist een bron van hergebruik kunnen vormen.

Afbeelding 6. Zetstenen gemaakt met de baggerspecie van GEOWALL® (bron: GEOWALL®)

6. Fiber Dowels – glasvezel deuvels en ankerstaven

Duurzaamheid wordt steeds belangrijker in de wegenbouw. Innovaties op het gebied van circulaire materialen spelen hierin een cruciale rol. Door strengere milieueisen en sectorbrede afspraken zoals het Betonakkoord groeit de vraag naar duurzame bouwmaterialen. Hierin is vastgelegd dat in 2030 al het beton hergebruikt moet worden. Fiber Dowels biedt een innovatieve oplossing door glasvezel deuvels en ankerstaven te introduceren als duurzaam en kostenefficiënt alternatief voor stalen deuvels. Deze materialen verbinden betonnen wegdelen met elkaar en zorgen voor een gelijkmatige belastingverdeling. Zo helpen ze scheuren en verzakkingen te voorkomen.

In tegenstelling tot staal zijn de glasvezel producten van Fiber Dowels lichter, roestvrij en volledig recyclebaar. Dit verlengt de levensduur en verlaagt de onderhoudskosten. Daarnaast hebben ze een kleinere CO₂-voetafdruk en passen ze binnen de trend van circulair bouwen. Innovaties zoals deze sluiten aan bij de veranderende markt. Prijs wordt minder bepalend bij aanbestedingen, terwijl duurzaamheid een steeds belangrijkere rol speelt.

Afbeelding 6. De ankerstaven van Fiber Dowels (Bron: GWW-Bouw)

Conclusie

De infrastructuursector staat voor grote uitdagingen, maar innovatieve technologieën bieden oplossingen die bouwen en onderhoud slimmer, duurzamer en veiliger maken. Virtual Factory laat zien hoe digitalisering en ketensamenwerking processen optimaliseren en fouten minimaliseren. Buoycrete verstevigt kades op een efficiënte en duurzame manier zonder grootschalige reconstructies. XenoBike inspecteert fietspaden sneller en nauwkeuriger met geavanceerde LiDAR-technologie. Go-Barry verhoogt de veiligheid en flexibiliteit bij wegwerkzaamheden met een op afstand bestuurbare afzetting. GeoWall bewijst dat reststromen zoals baggerspecie een waardevolle grondstof kunnen zijn en draagt zo bij aan een circulaire en milieuvriendelijke bouwsector. Tot slot biedt Fiber Dowels een duurzaam en recyclebaar alternatief voor stalen deuvels en ankerstaven in betonbouw, waardoor infrastructuurprojecten minder onderhoud vergen en een kleinere ecologische voetafdruk achterlaten.

Deze innovaties tonen aan dat technologische innovatie en circulariteit steeds vaker de standaard worden in de infrastructuur. Overheden kunnen dit soort ontwikkelingen verder stimuleren door innovatieve methoden op te nemen in bijvoorbeeld de gunningscriteria van een aanbesteding. Zo worden opdrachtnemers gedwongen om te blijven innoveren. We hebben dit al gezien met de introductie van de MKI, die in steeds meer aanbestedingen een belangrijke factor is. Op deze manier stimuleert de overheid opdrachtnemers om een frisse blik te werpen op huidige werkwijzen, technologieën en materiaalkeuzes.